Owczarek staroniemiecki jest typem owczarka niemieckiego długowłosego. Jego praprzodkami są przede wszystkim owczarki niemieckie pochodzące z obszarów byłej, odizolowanej DDR, gdzie służyły jako psy pasterskie.  Owczarki te były bliższe fenotypowi pierwszych owczarków zgodnie z pierwotnym wzorcem ustanowionym przez Maxa von Stephanitza i miały tendencje do przejawiania ciemniejszego ubarwienia. Dzięki temu, że skutecznie ograniczono występowanie groźnej dysplazji w liniach DDR-owskich chętnie używano ich w charakterze psów pracujących.

Należy zaznaczyć, że owczarek staroniemiecki to nazwa rasy, ale przede wszystkim określenie, które charakteryzuje owczarki ściśle określonego typu. Jak wiadomo owczarki niemieckie to rasa, która została wyselekcjonowana już ponad 100 lat temu i na początku obejmowała wszystkie barwy i rodzaje futra. Jednak główną cechą charakteryzującą psy tej rasy to: niezbyt długi, wąski pysk, silnie stojące uszy i zwisający puszysty ogon, oraz a raczej przede wszystkim niezłomny charakter, a w szczególności: odporność na stres, niesamowita wytrzymałość oraz ogromna wola współpracy z człowiekiem.

Jak pokazuje historia pierwsze niemieckie kluby zrzeszające właścicieli psów tej rasy akceptowały wszystkie rodzaje włosa i każdą jego długość, jednak M. Stephanitz założywszy SV ograniczył wzorzec owczarka wyłącznie do krótkiego włosa, co miało na celu ułatwienie obsługi psa powołanego do życia do służby wojskowej. Jednak pasterze z uwagi na przewagę pożądanych przez nich cech, takich jak nieco większa, grubsza kość, szersze czoło czy prosta, lekko opadająca linia grzbietowa a przede wszystkim twardszy i bardziej zrównoważony charakter, nie zważając na wzorzec, w dalszym ciągu hodowali ten rodzaj owczarka niemieckiego.

Dzięki swoim niewątpliwym zaletom, a wśród nich prym wiodła: wytrzymałość, wysoka odporność na niskie temperatury oraz surowe warunki bytowania,  psy te nie dały się unicestwić, a ówcześni hodowcy wytrwale walczyli o uznanie ich przez wschodnioniemieckie rządowe organizacje kontrolujące hodowle psów VKSK SDG. Długo trwało zanim, w 2011, ponownie uznano odmianę długowłosą. Jednak do hodowli owczarków staroniemieckich przez szereg lat wybierano psy z linii DDR-owskich i użytkowych, które nie spełniały wymogów wzorca rasy z powodu długości włosa, ale cechowały się tymi zaletami, które ważne były dla hodowców od dziesiątek lat, bliskie fenotypowi owczarka staroniemieckiego, kładąc nacisk na sprawność, odporność i naturalną sylwetkę.

Podsumowując powyższe rozważania należy zauważyć, że ze względu na wyjątkowo cenną i bardzo rzadką już czystość krew czystych DDR-owców, jeśli hodowla (jak moja) posiada w swoim stadzie psy tej linii to należy tym się szczycić i zaznaczać ten fakt z dumą.